Фарҳанги мардум  ва ё адабиёти омиёна мероси фарҳангии  арзишмандест, ки аз  сина ба сина ва аз насл ба насл мегузарад ва орзуву ормонҳои бадеиву зебопарастонаи  мардуми одиро ифода менамояд. Ин фарҳанг ҳанӯз дар замони хеле қадим, дар давраи ташаккули афкори бадеӣ ба вуҷуд омада,   дар пайвастагӣ бо раванди умумии адабӣ то ба дараҷаи як адабиёти густурда  расидааст. Дар адабиёти мардумӣ  муҳимтарин  махсусиёти зиндагии мардумӣ  инъикос гардида, тақдир, орзуву омол ва сарнавишти халқ   бо забони ширину равон ифода мешавад.  Аз ҳамин сабаб, муҳаққиқон омили асосӣ ва бунёдиеро, ки боиси пайдоиши ин фарҳанг мегардад, орзуву ормонҳои мардуми ранҷбар дар қолаби эҷоди бадеӣ донистаанд. Дар замони Шӯравӣ ин мафҳум бо истилоҳи “халқияти адабиёт” маълум буд ва фаҳмиши имрӯзаи фарҳанги мардумиро ифода менамуд.  Мунаққиди бузурги рус В.Г. Белинский  шояд аз аввалин муҳаққиқоне буд, ки ба мафҳуми “халқияти адабиёт” таваҷҷуҳ намуда, таъкид кардааст, ки “дар асари бадеӣ  “инъикоси хусусиятҳои индивидуалӣ ва характерноки халқ, зоҳир намудани рӯҳияи ҳаёти дохилӣ ва ботинии ӯ ба ҳама тобишҳои типии он, ба ҳама хусусиятҳо ва обуранги хоси он” халқият аст”[1].  

  Халқи тоҷик дар соҳаи адабиёт, мусиқӣ, меъморӣ ва санъати ороишию амалӣ мероси гаронбаҳоеро доро мебошад. Дар рустоҳои кӯҳистони минтақаҳои Кӯлоб, Қаротегин, Дарвоз, Помир ва Зарафшон, ҳамчунин дар  шаҳрҳои бузург , мисли Бухоро, Самарқанд, Хуҷанд, Истаравшан, Исфара, Конибодом, Панҷакент, Ҳисор ҳунармандону косибон ва чеварони тоҷик услуби гулдӯзиву матоъҳои зебову рангин, кулолгарии бадеӣ, масолеҳи чӯбӣ, ороишоти меъморӣ, сикказанӣ (торевтика) ва ғайраро таҳия ва роҳандозӣ мегаштанд.

(Суҳбати ихтисосии Зоҳири Сайфулло ва Меҳрофарин Наҷибӣ бо файласуф ва рӯшангари миллӣ устод Комил Бекзода)

 -Чун умри азизи хешро сарфи пажӯҳиши фалсафа ва ба истилоҳ, фалсафидан сипарӣ кардед, лутфан бигӯед, ки фалсафа чист ва файласуф кист? Ба дунболи ин, оё ҷаҳони имрӯза ба фалсафа ва файласуф ниёз дорад?

   Вазъи сиёсии кишварҳои минтақаи  Осиёи Марказӣ  тайи  соли 2021  дар  маҷмȳъ  мȳътадил  арзёбӣ  гардид. Дар баробари ин, ба ин вазъият яқ қатор омилҳои хориҷӣ ва дохилиминтақавӣ  таъсировар  буданд. Чунончи: