Ҳар касе, ки мехоҳад бинои истиқлоли меҳан ва саодати миллаташро бар асоси маҳкам қоим созад, бояд дурӯғро аз он марзу бум ронда ва ростиро дар он сарзамин устувор намояд.

Дориюши Кабир

  Ақвоми эронӣ (тоҷик) бо илму фалсафа, ҳикмату мантиқ, фарҳангу санъат ва дигар суннатҳои волои миллии худ аз қадим шуҳраи офоқ гардида буд. Ба ин маъно, ки дар таълимоти нахустпайғамбари башар – Зардушт писари Гистасп аз қавми Ориёӣ омадааст: «ҳар фарде дар ободии ҷаҳон ва шодмонии ҷаҳониён кӯшида, ё худро ба василаи пиндору кирдор ва гуфтори нек қобили болоравӣ ба олами рӯҳонӣ ва расидан ба авҷи камол ва саодати ҷовидонӣ намояд». Аз суханони пурмуҳтавои ин мутафаккири аҷдодии мо бар меояд, ки ҳар як инсон бояд баҳри ободу зебо гардонидани гетӣ ва хурсанду шодмон намудани мардуми рӯи олам кӯшиш ба харҷ диҳад. Ва ба ин васила ӯ метавонад, ки номи худро дар таърихи башар ҳамчун инсони накӯкор абадӣ гардонад. Илова бар, ин қайд намудан зарур аст, ки миллати мо миёни дигар миллатҳои олам ҳамчун миллати фарҳангӣ ва соҳибтамаддун шинохта шудааст. Ва тамоми халқу миллатҳои баъдӣ, ки андактар ба дину мазҳаби миллии хеш соҳиб гардиданд, сохтори ин дину мазҳабҳо-яшонро дар пайравии дини зардуштӣ ва фарҳанги ҷамшедӣ ба роҳ монданд ва бо ин то имрӯз ифтихор ҳам доранд. Пас, чаро имрӯзиёни миллати тоҷик – меросбарону посдорандагони фарҳанги ориёӣ, аз чунин суннатҳои волои ниёгони худ, ки то ҳол ягон халқу миллат мислашро соҳиб нагаштааст, ифтихор нанамоем ва онро дар меҳвари фаъолияти хеш қарор надиҳем. Фарҳанги аҷдодии мо фарҳанги инсонмеҳварӣ буда, ҳамеша таҷассумкунандаи волотарин ғояҳои инсонпарварӣ мебошад. Дар ҳама давру замон фарзонагони ин миллат дар пешрафти илму фалсафа, адабиёту таърих, меъморию ҳунарманидӣ ва сиёсату давлатдорӣ хидматҳои ҷаҳонӣ кардаанд, ки нодида гирифтани хизматҳои эшон амали ноҷавонмардист.

 Муқаддима

  Сиёсати хориҷии Тайланд ҳамчун сиёсати мутобиқшаванда ва амалгаро нисбат ба муҳитҳои беруна шинохта шудааст. Ин вижагӣ  номи дипломатияи "хам шудани бамбук бо шамол"-ро дорад. Ба ин маъно, ки "мустаҳкам реша давондааст, аммо ба қадри кофӣ нарм аст, ки ба ҳар тарафе, ки бод вазад, барои зинда монданаш, хам мешавад" (Kislenko, 2002, p. 537). Ин тасвир ба табиати давлатҳои хурд дар муносибатҳои байналмилалӣ мувофиқат мекунад, ки зинда мондани давлат дар ҷаҳони анархӣ ҳадафи ниҳоӣ мебошад. Аммо, чунин нуқтаи назар дар шарҳи сиёсати хориҷии Тайланд дар давраи баъд аз Ҷанги Сард мушкилот пайдо кардааст. Ин мақола даъво  мекунад, ки сиёсати хориҷии Тайланд оянданигарона шудааст, то роҳбарии худро дар Осиёи Ҷанубу Шарқӣ собит кунад. Ҳадафи асосии ин мақола нишон додани он аст, ки чӣ гуна Тайланд кӯшиш кардааст ба ҳадафи худ бирасад. Он ҳам тавассути амалҳо дар сиёсати хориҷии худ пас аз ҷанги сард. Бо вуҷуди ин, роҳбарии минтақавии Тайланд бештар ба омилҳои дохилии он вобаста аст.

  Агар инсон аз рӯзи пайдоиш ба муҳити атроф таъсири бевосита дошта бошад ҳам, вале таъсироте, ки боиси дигаргунии ҳолати табиат ва вайроншавии равандҳои табиӣ мегарданд, пас аз асри XVIII, яъне баробар бо инқилоби саноатӣ рӯйи кор омаданд. Бо рушди бемайлони илму техника ва қонеъгардонии талаботи инсон доираи ин таъсирот хеле доман густурда, тамоми кураи арз ва ҳатто фазои кайҳонии атрофи сайёраро низ фаро гирифтааст. Ҳамзамон, ин таъсирот бархе аз раванду ҳаводиси табииро чунон дигаргуна сохтааст, ки барқарор намудани онҳо ғайриимкон мебошад. Ва маҳз натиҷаи фаъолияти худи инсон аст, ки имрӯз ҳаёти ӯро хатароти экологие, чун гармшавии глобалӣ, ифлосшавии уқёнуси ҷаҳонӣ, вайроншавии қабати озонӣ, олудашавии ҳавои атмосфера, ифлосшавии хок ва коҳишёбии гуногунии биологӣ таҳдид менамоянд.

  Сиёсатгарони дин одатан дар суханрониҳои хеш аз арзишҳои башарӣ ҳарф мезананд ва чунон  дар суханрониҳои хеш пардозгарӣ менамоянд, ки дар аввал кас гумон мекунад, ки онҳо воқеан аз ҳамин арзишҳо пайгирӣ менамоянд аммо ин танҳо як зоҳири фиребоест, ки ҷиҳати расидан ба аҳдофи хеш аз он кор мегиранд.

  Гурӯҳҳои исломгаро (исломгаро- нафароне, ки ҷиҳати расидан ба ҳадафҳои сиёсии хеш аз Ислом ба ҳайси восита истифода менамоянд) аз дарку фаҳми ин нуктаро надоранд, ки дар ҷаҳони имрӯз ҳама умур боясти ба маънии созгори ақлу мантиқ ва илму фанноварӣ ба роҳ монда шавад. Дар дигар маврид  имкон надорад ҷомеаи муоссирро аз тариқи хурофоту таассуб идора намуда, онро аз мушкилоти гуногуни иҷтимоӣ раҳо намуд. Тамоми он даъвиҳое, ки исломгароён аз ба вуҷуд овардани арзишҳои бунёдии ҷомеа мегӯянд, ҷуз дурӯғ ва риё чизе бештар нахоҳад буд.