Илми муосир исбот намудааст, ки Замин дар қатори сайёраҳои Офтоб аз гарду ғубори кайҳонӣ, (натиҷаи таркиши Бузург) 4,5-5 миллиард сол қабл ба вуҷуд омада, одам ҳамчун навъи биологӣ дар рӯйи Замин тақрибан 300 ҳазор сол қабл пайдо шудааст. Инсон дар тӯли мавҷудияташ то ин дам барои зинда будан ва насли худро нигоҳ доштан мубориза мебарад. Фаҳмост, ки барои одами ибтидоӣ зиндагӣ хеле мушкил буд. Зеро ӯ таҷрибаи зиндагӣ ва дониш надошт. Ивазшавии шабу рӯз, ҳаракати зоҳирии Офтобу Моҳ, милтос задани ситораҳо, гулдурос ва рӯшноии чашмхиракунандаи барқро аксаран бо тарсу ҳарос ва бо ҳайрат тамошо мекард, лекин сабаби онҳоро намедонист. Одами ибтидоӣ эҳсос мекард, ки бе хӯрок зиндагӣ карда наметавонад, лекин чиро (кадом меваву, растаниҳоро) истеъмол карданро намедонист. Аз ин рӯ ӯ ҳамеша дар тарсу ҳарос зиндагӣ ба сар мебурд. Тасаввур кардан душвор нест, ки таҷрибаи зиндагӣ дар табиат (дар табиат зинда будан!!) барои аҷдодони мо ба ивази вақт ва қурбониҳои хеле зиёд ба даст омадааст…

  Мақолаи мазкур моҳияти ду мафҳумро, ки воқеан, дар мустаҳкам шудани истиқлолияти миллӣ нақши муҳим мебозанд, тавзеҳ дода, мубрамияти дарки амиқи онҳоро дар шароити кунунии рушди давлати соҳибистиқлоли миллӣ баррасӣ менамояд. Яке аз ин мафҳумҳо «идеяи миллӣ» ва дигаре «ҳувияти миллӣ» мебошад.

  Мо бояд аз он огоҳ бошем, ки дар таркиби мафҳуми «ҳувияти миллӣ», ки  муталлиқ будани шахсро бар гурӯҳи муайяни иҷтимоии миллат - ҳамчун шакли олии ҷомеаи қавмии умумияти сиёсӣ, забонӣ, иқтисоду фарҳангидошта ва мардуми дорои хусусияти ягонаи равонӣ бударо ифода мекунад, инчунин, ҳисси сипосгузорию ҳимоят аз давлату Ватан, вафодорӣ ва садоқат нисбат ба давлат -  ҳамчун макони рушди миллӣ ва воҳиди сиёсии нигоҳдорандаи миллат маҳфуз мебошад.

(Мусоҳибаи ихтисосӣ бо фарҳангшинос д.и.ф., Саъдулло Раҳимов )

1. Саҳми эстетика (зебоишиносӣ) дар ишқ чӣ андоза аст?

• “Сухани ишқ на он аст, ки ояд ба забон” (Ҳофиз)

2. Эстетика аз романтика бо чӣ фарқ мекунад?

• Романтика яке аз ҷузъҳои эстетика аст.

3. Муҳаррики андешаҳои эстетикӣ аз чӣ иборатанд?

• Идеали эстетикӣ, мақулаҳои: зебоӣ, безебӣ (зиштӣ), фоҷиавӣ, мазҳакавӣ... Зуҳуроти ин падидаҳо дар олами ҳастӣ ва ҳунар андешаи эстетикиро бедор менамоянд.

  Васфи табиат аз ҷумлаи он мавзўҳоест, ки  гумон аст ягон адиб дар эҷодиёти худ онро сарфи назар карда бошад. Маҳз манзараҳои мафтункунандаи табиати рангин аст, ки бо сиру асрори  ҳайратовари худ илҳоми ҳазорҳо адибонро меорад. Адибони гуногун васфи табиатро гоҳе аз барои он мекунанд, ки  манзараи зебоеро боз зеботар баён кунанд, агар гўшаи торикеро тасвир карданӣ бошанд, пас талош мекунанд он ҷо нуре ёбанду онро хотирмон ба қалам диҳанд. Адиби соҳир, ҳангоми тасвири табиат ба ҳамон нуқтаҳое эътибор медиҳад, ки дар бисёр мавридҳо аз назари мо дур ва аз фаҳмишамон дар канор мондаанд. Вобаста ба табъ, завқ ва истеъдоди асарофарии адиб инчунин андозаи меҳре, ки ў ба табиати зинда дорад, ҳар як гўшаи ҷойе, обу дарахту сабзаи маҳале, шукуфтани гулҳои чамане, навои паррандаҳои зебопару хушхони боғе, тобиши муъҷизамонанди  фаслҳои сол ва мисли инҳо сурати тоза, ҷолиб ва мафтункунандаро мегирнд. Шоири маъруфи урдузабону форсизабони Ҳинду Покистон Муҳаммад  Иқбол (1877-1938) ”Фасли баҳор”, “Қатраи об”, “Шабнам”, “Ҷўйи об”, “Насими субҳ” ва “Бўйи гул” барин як силсила шеърҳо гуфта, бо ин  васила  фаромўш накардааст, ки бе васфи табиат, бе ёдовар шудан аз ҳусни табиат, бе дарки мақоми табиат дар фаъолияти ҳар як эҷодкор, албатта як навъ костагӣ, як навъ берангӣ намудор мешавад.