Сатҳи табиати зиндаву ғайризинда пур аз намудҳои гуногуни чизҳост ва вобаста ба дигаргунии хосиятҳои психикӣ, физикиву химиявӣ ва биологиашон, ки тавсифдиандаи ҳолатҳои инҳоянд, фарқ мекунанд. Дигаргунии инсонҳо ва ҷамъият, ки маҳсули ақливу фикрӣ ё бо ибораи дигар интелуктуали ин офаридаи бонерӯву бошуур, яъне инсон аст, аз тафовути хусусиятҳои писихикии инсонҳост. Бархе дорои фикронии нек, дигаре соҳиби мизоҷу характери бад, қисме илму маърифату хуб дорад. Аз ҳисоби хубӣ ё бадии сатҳи илму маърифати гурӯҳи инсонҳое, ки шомили ягон мамлакатанд, сатҳи ҳамаи соҳаҳои ҷамъиятии ин мамлакат низ аз мамлакатҳои ҳамсоя дигаргун аст. Инсонҳои ҳамаҷониба, яъне бонерӯ (бонерӯгии ақлҳои зиёд)- сатҳи хуб, ба таври умумӣ гирандаи вақтии тарбияи нокомил- сатҳи бад. Мисол: мувофиқан, Олмон- Афғонистон.

  Мақолаи мазкур дар асоси чанд сарчашмаи ҷадиди илмӣ, аз ҷумла «Футурология. XXI век: бессмертие или глобальная катастрофа?» (А. Турчин ва М. Батин, 2013), «Философия общего дела» (Н. Фёдоров, 2000) ва маҷмўаи мақолоти 18 олим таҳти унвони «The scientific conquest of death: essays on infinite lifespans» (2004) навишта шудааст. Чун дар дигар мавридҳо ба таври муфассал оид ба ду китоби охир маълумот додаем, ин ҷо иқтибосҳо бештар аз «Футурология» оварда мешаванд.Футурология ё худ оянданигарии илмӣ соҳаест, ки татбиқи сенарияҳои гуногуни ояндаи инсонро меомўзад ва баррасӣ мекунад. Он на фақат раванди таҳаввули ҳодисаҳо ва падидаҳоро дар оянда пешгўӣ, балки бо истифода аз методу усулҳои илмӣ ба нақша гирифта, идорапазир месозад.

  Ин ду омил, бахусус каҷфаҳмиҳои когнитивӣ ва ғаразҳои сиёсию идеологӣ боис мешаванд, ки баъзе донишмандон оянданигариҳои ғайриилмӣ, бадбинона ва зиддиинсонӣ пешниҳод намоянд. Ба ин шумор метавон назарияҳои Томас Малтус (1766 1834), Освалд Шпенглер (1880 1936), Ҷорҷ Оруэлл (1903 1950), Самуэл Ҳантингтон (1927 2008), Эдвард Корниш (зод. 1927), Збигнев Бжезинский (зод. 1928), Франсис Фукуяма (зод. 1952) ва дигаронро мисол овард. Ба назари Малтус, афзоиши аҳолӣ боиси тамом шудани сарватҳои табиӣ ва аз ин рў, авҷ гирифтани ҷангҳо мегардад. Шпенглер дар «Ғуруби Аврупо» («Закат Европы») дегуманизатсияи фарҳанги аврупоиро пешгўӣ мекунад. Герман Кан дар китоби худ бо номи «Дар бораи ҷанги термоядроӣ» (1961) ҷанги термоядроиро ногузир медонад.

  Дар самти мушкилоти марказии инсон ва тамаддуни инсонӣ яке аз саволҳои асосӣ чунин аст: «Чӣ гуна умри инсонро дароз кунем ва чӣ гуна ба бемаргӣ ноил гардем?». Ҳамин гуна, Турчин ва Батин (2013) бемаргиро чун татбиқи мутлақи зиндагии инсон чун арзиши бартар муайян мекунанд (Турчин ва Батин 2013: 6). Вобаста ба ин, масъала ин аст, ки мо чӣ гуна ҷомеае созем, ки бемаргии ҷисмонии инсонро ҳадаф қарор диҳад ва ҳамчунин, таҳдидҳои дохилӣ ва глобалиро ба ҳаёти инсон пешгирӣ намояд? Яқин аст, ки бисёриҳо мепурсанд: Чаро маҳз марги ҷисмонии одамон мушкилии марказӣ мебошад ва оё ҳал кардани он метавонад дигар мушкилотро ҳам бартараф намояд?